Voor ondernemingen kunnen de Corona-maatregelen grote gevolgen hebben. Wij hebben de veelgestelde vragen verzameld en onze specialisten geven de antwoorden.
Mocht het antwoord op uw vraag hier niet bij staan, neem dan gerust contact met ons op. Samen zoeken we naar een oplossing.
Wanneer er ontwikkelingen zijn, zullen we deze pagina updaten.
Contractenrecht
- Rechtvaardigen de Corona-maatregelen een beroep op overmacht?
Als een partij een beroep doet op overmacht zegt een partij eigenlijk dat hij op dit moment zijn contractuele verplichtingen niet kan nakomen zonder dat dit aan hem kan worden toegerekend. Is het nog mogelijk om de contractuele afspraken na te komen? Dan is er waarschijnlijk geen sprake van overmacht. Kan dat niet meer, dan is het wellicht mogelijk een beroep op overmacht te doen.
Soms staat in de wet of in de gesloten overeenkomst dat een gebeurtenis voor risico van één van partijen komt. Kijk hier dus eerst naar. Zoek bijvoorbeeld naar een overmachtsbepaling in de algemene voorwaarden. Is er niets afgesproken? Dan hangt het van de zogeheten ‘verkeersopvattingen’ af of een partij een beroep kan doen op overmacht. De verkeersopvattingen veranderen met de dag. De rechter zal de omstandigheden toetsen en in een aantal gevallen zullen belemmeringen ten gevolge van Corona (bijvoorbeeld het van overheidswege niet meer mogen organiseren van bijeenkomsten met meer dan 100 deelnemers) wel als overmacht worden gezien. Hierbij hangt het er echter wel van af om welke contractuele verplichtingen het gaat en wat de precieze belemmering is.
- Ik kan de bestelde goederen niet leveren? Welke contractuele gevolgen heeft niet-levering door overmacht?
Zie het antwoord op de vorige vraag.
Is er sprake van overmacht? Check dan eerst de gesloten overeenkomst. Vaak wordt daarin geregeld welke gevolgen de overmachtssituatie voor de contractpartijen heeft. Is er in de overeenkomst niets geregeld? Dan geldt het volgende.
Is er sprake van overmacht, dan zal degene die de goederen heeft besteld op dit moment geen levering kunnen eisen. Ook heeft hij geen recht op schadevergoeding. De wederpartij heeft echter wel de mogelijkheid om de gesloten overeenkomst te ontbinden. Dat kan namelijk ook bij overmacht, zij het dat ontbinding niet mogelijk is als de tekortkoming ‘gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis’ de ontbinding niet rechtvaardigt. Dit zal van geval tot geval bekeken moeten worden. Ontbindt de wederpartij de overeenkomst niet, dan blijft zij ondanks de overmacht in stand. Is de overmachtssituatie voorbij? Dan herleeft de verplichting om de goederen te leveren.
- Ik ben bezig met een grootscheepse verbouwing die ik nu in de ijskast heb gezet. Mijn leverancier van kantoormeubelen wil echter gewoon leveren in de afgesproken week, terwijl de verbouwing nog niet klaar is. Kan ik dit weigeren zonder financiële gevolgen?
Het is van belang eerst na te gaan of er in de gesloten overeenkomst of de van toepassing zijnde algemene voorwaarden iets geregeld is voor deze situatie. Soms staan hierin clausules die het uitstellen van de levering mogelijk maken.
Is in de overeenkomst niets geregeld? Dan geldt als uitgangspunt dat gesloten overeenkomsten moeten worden nagekomen. Als het uitstellen van de verbouwing een eigen beslissing is en de levering van de kantoormeubelen op zich gewoon mogelijk is, zal het weigeren van de levering in de meeste gevallen wel degelijk financiële gevolgen hebben. Welke financiële gevolgen dat zijn (vergoeding van de door de leverancier gemaakte kosten of bijvoorbeeld schadevergoeding) hangt af van de specifieke situatie. De uitkomst kan anders zijn als de verbouwing bijvoorbeeld als gevolg van overheidsmaatregelen is stilgelegd.
- Ik sluit mijn sportschool tijdelijk, maar mag ik het abonnementsgeld blijven innen of moet ik het terugbetalen over de periode dat ik gesloten ben?
Als uitgangspunt geldt: als de sportschool gesloten is, dan hoeven de leden van de sportschool geen contributie te betalen gedurende de periode van sluiting. De leden kunnen hun betalingsverplichting opschorten: de diensten waarvoor zij betalen, worden immers niet geleverd in deze periode.
Hebben de leden hun contributie vooruit betaald? Dan hebben zij in principe recht op compensatie omdat de sportschool gedurende een bepaalde periode de overeengekomen diensten niet heeft verricht. Het ligt het meest voor de hand dat deze compensatie bestaat uit het abonnementsgeld over de periode waarin de sportschool dicht was. Uiteraard is het mogelijk om de leden van de sportschool een ander aanbod te doen (bijvoorbeeld het verlengen van het abonnement met een bepaalde periode zonder dat extra contributie hoeft te worden betaald).
Contact voor contractenrecht gerelateerde vragen:
- Romana Bremer (r.bremer@triplaw.nl / 06 54 23 64 74)
- Ale van der Wielen (a.vanderwielen@triplaw.nl / 06 25 05 14 24)
- U kunt ook vrijblijvend contact opnemen met team Ondernemingsrecht
Concurrentie en mededinging
- Worden de mededingingsregels versoepeld als gevolg van de Corona-crisis?
Bijzondere tijden vragen om bijzondere oplossingen. ACM stelt in haar persbericht van 18 maart 2020 dat concurrentieregels veel ruimte bieden om in tijden als deze samen te werken om te voorkomen dat mensen en bedrijven de dupe worden. Dat kan volgens de toezichthouder onder andere betekenen dat supermarkten elkaar mogen informeren over hoeveel voorraden ze beschikken. Logistieke dienstverleners mogen samenwerken om de Nederlandse burgers van levensmiddelen te voorzien. Branches mogen met elkaar afspraken maken over een soepele omgang met debiteuren. Deze voorbeelden laten zien dat er wel degelijk ruimte is voor onderlinge samenwerking tussen ondernemingen in het kader van de Corona-crisis. Uiteraard zal die samenwerking het algemeen belang moeten dienen, er moet sprake zijn van een tijdelijke en noodzakelijke maatregel, de gunstige effecten moeten ten goede komen aan de consument en de afspraak mag de concurrentie in zo’n geval niet onnodig beperken. Daarnaast blijft de ACM wel streng toezicht houden op de naleving van de mededingingsregels. Ook dat volgt uit hetzelfde persbericht. Bedrijven die misbruik maken van de onzekerheid en het gebrek aan bepaalde goederen, zullen worden bestraft. Bedrijven met een machtspositie mogen geen excessieve prijzen hanteren en bedrijven mogen ook niet onderling afspreken om de prijzen kunstmatig hoog te houden. De ACM zal niet nalaten om streng op te treden als blijkt dat bedrijven excessieve prijzen vragen voor producten die als essentieel worden beschouwd (zoals mondkapjes of ontsmettingsgel) of als consumenten worden misleid.
De Europese mededingingsautoriteiten heeft een verklaring afgegeven. Uit deze verklaring volgt dat alle Europese mededingingsautoriteiten deze lijn delen en op dezelfde manier zullen omgaan met de mededingingsregels.
Contact voor vragen over de verruiming van de mededingingsregels in een specifiek geval, of de toepassing ervan door de ACM
Voor bestuurders
- Welk alternatief bestaat er om aandeelhouders of leden de mogelijkheid te bieden deel te nemen aan en/of te stemmen in de algemene vergadering zonder dat zij fysiek bij de vergadering aanwezig zijn?
Besloten en naamloze vennootschappen
De wet biedt de mogelijkheid om in de statuten van een besloten of naamloze vennootschap te bepalen dat iedere aandeelhouder bevoegd is om door middel van een elektronisch communicatiemiddel aan de algemene vergadering deel te nemen, daarin het woord te voeren en het stemrechtrecht uit te oefenen.Verenigingen, onderlinge waarborgmaatschappijen en coöperaties
De wet biedt de mogelijkheid om in de statuten van een vereniging, onderlinge waarborgmaatschappij en coöperatie op te nemen dat de leden hun stemrecht kunnen uitoefenen door middel van een elektronisch communicatiemiddel.Voor de toepassing van deze mogelijkheid is vereist dat de aandeelhouder of het lid:
– geïdentificeerd kan worden;
– rechtstreeks kan kennisnemen van de verhandelingen ter vergadering; en
– het stemrecht kan uitoefenen.Om rechtsgeldig deel te kunnen nemen en/of te kunnen stemmen in de algemene vergadering door middel van een elektronisch communicatiemiddel, moeten de statuten hiertoe wel de mogelijkheid openen.
Let op: het gebruikmaken van deze mogelijkheid betekent niet dat er geen fysieke vergadering gehouden hoeft te worden! Een aandeelhouder of lid kan niet worden verplicht tot het gebruik van een elektronisch communicatiemiddel. - In hoeverre is het mogelijk een digitale algemene vergadering te houden?
Op grond van de huidige wetgeving helaas (nog) niet. Op 8 april jl. is echter het wetsvoorstel ‘Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid’ ingediend bij de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel maakt het voor verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen, besloten en naamloze vennootschappen en stichtingen mogelijk om daar waar nu nog fysieke overleg- en besluitvormingsprocedures zijn voorgeschreven, tijdelijk te kunnen volstaan met communicatie en stemming door middel van elektronische middelen. De verwachting is dat het wetsvoorstel op korte termijn wordt aangenomen. De spoedwet vervalt op 1 september 2020, maar deze wet kan steeds met twee maanden worden verlengd indien dat nodig is. Meer informatie over deze spoedwetgeving. - In de wet of de statuten zijn termijnen gesteld voor het houden van een (algemene) vergadering of het nemen van bepaalde besluiten. Moeten deze termijnen nog steeds worden nageleefd?
In principe dienen de gestelde termijnen ‘gewoon’ te worden nageleefd. De wet en (veelal) de statuten bieden geen voorziening in het geval de vergadering niet door kan gaan. Eventueel bestaat er de mogelijkheid tot verlenging van de termijn, maar vaak zal deze verlenging slechts mogelijk zijn door de algemene vergadering of een ander orgaan. Juist het houden van een fysieke vergadering is in deze tijden lastig. Een alternatief is om de benodigde besluitvorming binnen een bepaalde termijn of het besluit tot verlenging van de termijn buiten vergadering te nemen. De wet en de statuten stellen nadere voorwaarden aan deze wijze van besluitvorming, waaronder dat alle vergadergerechtigden instemmen met die wijze van besluitvorming. Het is raadzaam deze voorwaarden goed na te (laten) gaan, om te voorkomen dat er ongeldige besluitvorming plaatsvindt.
Indien de ‘Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid’ wordt aangenomen, krijgt het bestuur in ieder geval tijdelijk de bevoegdheid om de termijn voor het houden van de jaarlijkse algemene vergadering te verlengen met ten hoogste vier maanden. Ook krijgt het bestuur tijdelijk de bevoegdheid het opstellen van de jaarrekening te verlengen met ten hoogste vier maanden (in geval verenigingen en coöperaties) dan wel vijf maanden (in geval van besloten en naamloze vennootschapen).
Andere veelgestelde vragen omtrent de impact van Corona-maatregelen
Een overzicht van de contactpersonen treft u op “De impact van de Corona-maatregelen” pagina.
Deze Corona Q & A is met zorgvuldigheid samengesteld, maar er kunnen geen rechten worden ontleend aan de volledigheid en juistheid ervan. De informatie is bedoeld als algemene informatie en houdt geen advies in. Voor zover wordt verwezen naar andere websites, is TRIP Advocaten Notarissen niet verantwoordelijk voor de inhoud daarvan.
