Terug naar blogs

Cameratoezicht: veiligheid versus privacy

25 oktober 2016
|
Blogs

Onlangs werd mr. Margje Rupert geïnterviewd door RTV Drenthe over het onderwerp “cameratoezicht door particulieren”. Aanleiding voor het interview is de 100.000ste deelnemer aan het project Camera in Beeld. Dit project is een initiatief van de politie waarbij in een database is geregistreerd wie over een beveiligingscamera beschikt. Met behulp van die database hoopt de politie misdaden sneller op te kunnen sporen. Het belang van de politie ligt met name bij beelden van de openbare ruimte. Maar wat is er nu eigenlijk toegestaan als het gaat om het filmen van de openbare ruimte en wat niet?

Voorwaarden bij cameratoezicht door particulieren

Particulieren mogen de openbare ruimte filmen voor zover het in beeld brengen van die ruimte onvermijdelijk is ter beveiliging van personen en goederen die aan hun zorg zijn toevertrouwd. Bestaat het doel van de particulier uit toezicht houden op de openbare plaats, dan is cameratoezicht door een particulier niet toegestaan. Toezicht in het belang van de openbare orde valt namelijk onder de verantwoordelijkheid van de gemeente.

Als particulier mag je dus slechts een klein deel van de openbare ruimte filmen en alleen voor zover dat noodzakelijk is voor de beveiliging van jouw goederen en personen die in zorg aan je zijn toevertrouwd. Aan dit toezicht zijn wel regels verbonden. Particulier cameratoezicht is geregeld in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Hieruit volgt onder meer dat cameratoezicht alleen is toegestaan wanneer er ook andere beveiligingsmaatregelen zijn getroffen, terwijl die maatregelen onvoldoende effectief zijn en redelijkerwijs niet kunnen worden uitgebreid. Daarbij dient altijd een privacytoets plaats te vinden tussen enerzijds de belangen van de particulier en anderzijds de belangen van klanten en werknemers. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan te filmen op het toilet, in een pashokje, of behandelruimte. Voor de sauna geldt dat er niet mag worden gefilmd op plaatsen waar bezoekers ontkleed kunnen zijn. Men mag zich dan onbespied wanen.

Heimelijk cameratoezicht is alleen toegestaan wanneer zich bijzondere omstandigheden voordoen en is aan strikte regels gebonden. Dit betekent dat de particulier gehouden is melding te maken van het feit dat er gefilmd wordt. De camera’s moeten zichtbaar zijn opgehangen en er moet (met bordjes) kenbaar worden gemaakt dat er cameratoezicht wordt gehouden. Die regel geldt ook voor bewoners die een vaste camera aan hun woning hebben hangen. Ook dan val je onder de werking van de Wbp. Wordt er niet voldaan aan de informatieplicht dan kan dit een strafbaar feit opleveren. Met alle negatieve gevolgen van dien. Los van een eventuele geldboete kan dit bijvoorbeeld gevolgen hebben voor het verkrijgen van een Verklaring omtrent het Gedrag (VOG). De camerabeelden mogen in beginsel vier weken bewaard blijven.

Kort samengevat: om camera’s op te mogen hangen moet er sprake zijn van een gerechtvaardigd belang, het toezicht moet noodzakelijk zijn, er moet een privacytoets zijn uitgevoerd en er geldt een informatieplicht.

Big Brother is watching you

Maar hoe zit het nu met de database van de politie? De politie kijkt niet mee met beelden. Alleen wanneer er sprake is van een misdrijf kijkt zij welke camera’s in de buurt hangen en vordert zij, indien nodig, de beelden op. Die beelden mogen ook als bewijs worden gebruikt in een strafzaak. Begrijpelijk dat de politie belang heeft bij deelname aan de database. Maar is dit belang nu zo groot dat wij daar onze privacy voor prijs moeten geven? Anders gezegd is het in de huidige maatschappij noodzakelijk dat er méér toezicht wordt gehouden door middel van camera’s waarbij iedere beweging tegenwoordig wordt gevolgd?

Cameratoezicht heeft eigenlijk alleen maar effect wanneer het als ultiem middel wordt ingezet in gevallen van ernstige overlast- of geweldproblematiek. In de overige gevallen leidt het slechts tot schijnveiligheid waarbij de criminaliteit zich aanpast aan de camera’s. Incidenten verplaatsen zich ofwel naar het gebied waar geen camera’s hangen of criminelen zorgen ervoor dat zij onherkenbaar in beeld komen door een capuchon over het hoofd te trekken of een masker te dragen. Daar komt bij dat de criminaliteitscijfers in Nederland wederom verder zijn gedaald. In 2014 was er sprake van een daling van 23% ten opzichte van 2007. En in 2015 werden er nog eens 5% minder misdrijven geregistreerd dan in 2014. Hieruit blijkt dat de reeds getroffen maatregelen meer dan voldoende zijn en de noodzaak voor nog meer toezicht ontbreekt. En als die noodzaak ontbreekt lijkt een steeds verdergaande inbreuk op de privacy niet toegestaan.

Bericht delen op linkedin

Gerelateerde nieuwsberichten

Al het nieuws

Blijf op de hoogte met onze nieuwsbrief

Mis niets meer en meld u aan voor onze nieuwsbrief.

Velden met een * zijn verplicht

Ik geef toestemming dat TRIP Advocaten Notarissen mijn e-mailadres gebruikt voor het toesturen van de nieuwsbrief. U kunt meer lezen in ons Privacy en cookiesbeleid.

Terug naar blogs
Contact image

Contact

Als grootste juridische adviespraktijk van Noord-Nederland staan wij centraal bij onze cliënten Wij werken in de provincies Groningen, Friesland en Drenthe (en ver daarbuiten) vanuit onze kantoren in Groningen, Leeuwarden en Assen.

Lees meer